Malarstwo - moja pasja: Muzyka i taniec w malarstwie polskim

Motyw muzyczno - taneczny występuje bardzo często na obrazach Zofii Stryjeńskiej – księżniczki polskiej sztuki.

Zofia Stryjeńska – Chłopiec z fletem

Zofia Stryjeńska – Gęślarz

Zofia Stryjeńska – Dudziarz

Zofia Stryjeńska – Hucuł z trombitą

Zofia Stryjeńska znana jest między innymi z serii obrazów „Tańce polskie”.

Zofia Stryjeńska - Polonez

Zofia Stryjeńska – Polonez

Obrazy Zofii Stryjeńskiej zachwycają wspaniałą kolorystyką ludowych strojów oraz żywiołowością, co widać szczególnie w scenach tanecznych.

Zofia Stryjeńska – Mazur

Zofia Stryjeńska – Taniec

Zofia Stryjeńska - Tańcząca dziewczyna

Zofia Stryjeńska – Tańcząca para góralska

Zofia Stryjeńska – Zbójnicki

Stryjeńska malowała też tańce innych narodów.

Tematem prac Stryjeńskiej są również polskie obrzędy ludowe. Im też towarzyszyła muzyka i taniec.

Zofia Stryjeńska – Sobótki

Zofia Stryjeńska – Święto Kupały

Zofia Stryjeńska – Przy ognisku

Zofia Stryjeńska - Zbójnickie ognisko

Muzyczne akcenty mają również malowane często przez Stryjeńską sceny zalotów.

Zofia Stryjeńska – Zaloty

Zofia Stryjeńska – Scena góralska

Jak widać z pokazu prac, Stryjeńska w dużym stopniu czerpała inspiracje ze sztuki góralskiej. Jej styl początkowo bliski secesji, ewoluował w stronę form kubizujących. Artystka zręcznie łączyła elementy ludowe z geometrycznymi uproszczeniami, ujmując temat w bardzo dekoracyjną formę.

Tadeusz Pruszkowski – Dziewczynka ze skrzypcami

Tadeusz Pruszkowski - to niezwykle ciekawa postać w świecie artystycznym. Mówiono o nim „człowiek orkiestra”, bo nie tylko malował, ale także pięknie grał na skrzypcach, śpiewał, reżyserował i kręcił korkociągi. „Rubaszny, rozpaczliwie kpiarski, niemal cyniczny, łobuzerski, psujący każdy podniosły nastrój jakimś żartem. Był przy tym praktyczny, ceniący dobre rzemiosło, wygodę i zaradność, pełen radości życia, niefrasobliwej wesołości, zapału i ryzykanctwa" - opowiada w swej książce Włodzimierz Bartoszewicz, malarz i uczeń Prusza, bo tak nazwali go studenci malarstwa, którym bez reszty był oddany jako wybitny pedagog warszawskiej ASP i rektor tej uczelni.

Tadeusz Pruszkowski – Melancholia

Pruszkowski malował głównie portrety, które cieszyły się dużą popularnością. Były to wizerunki znanych osobistości, takich na przykład jak Piłsudski oraz portrety pięknych kobiet. Odznaczały się one bardzo wysokim poziomem warsztatowym i często elementami dekoracyjnej stylizacji. Jedną z modelek artysty była jego żona Zofia Katarzyńska – również malarka. To właśnie ona znajduje się na powyzszym portrecie.

Tadeusz Pruszkowski – Portret Ireny Lorentowicz

Bohaterką tego portretu Pruszkowskiego jest malarka i scenograf Irena Lorentowicz, współpracująca w latach trzydziestych XX wieku z warszawskimi teatrami oraz z Operą Paryską, a następnie z Metropolitan Opera w USA. Na kontynencie amerykańskim uznanie zdobyło także jej malarstwo sakralne, freski, witraże, rzeźby, ale przede wszystkim ilustracje książkowe dla dzieci. Po powrocie do Polski w 1960 roku, artystka kontynuowała twórczość malarską, współpracowała również jako scenograf z wieloma teatrami dramatycznymi i muzycznymi w kraju. Pruszkowski uznany jest za odkrywcę Kazimierza nad Wisłą, bo to on uczynił z tego uroczego miasteczka obowiązkowy plener dla każdego szanującego się malarza.

Zygmunt Menkes – Chłopiec ze skrzypcami

Z nurtem ekspresyjnego koloryzmu kojarzone jest malarstwo Zygmunta Menkesa. Jego twórczość wyróżnia się indywidualnym stylem, dynamizmem oraz perfekcją kolorów. Muzyka była jednym z jej motywów.

Zygmunt Menkes - Chłopiec grający na harmonijce

Zygmunt Menkes - Grający na harmonijce

Zygmunt Menkes - Flecista

Zygmunt Menkes – Koncert

Zygmunt Menkes – Muzykująca para

Zygmunt Menkes – Para z gitarą

Zygmunt Menkes – Serenada

Zygmunt Menkes – Pieśń miłosna

Często elementem martwych natur Menkesa były instrumenty muzyczne.

Zygmunt Menkes – Martwa natura z banjo

Zygmunt Menkes – Martwa natura z gitarą

Zygmunt Menkes - Martwa natura z akordeonem

Zygmunt Menkes – Tancerka przymierząjąca kapelusz

W twórczości kolorysty Jerzego Fedkowicza dominowały głównie martwe natury z kwiatami, ale oprócz bukietów pojawiały się rownież inne przedmioty, między innymi instrumenty muzyczne.

Jerzy Fedkowicz – Martwa natura ze skrzypcami

Jerzy Fedkowicz – Żyd z kontrabasem

Wacław Wąsowicz – Arlekin ze skrzypcami

Wacław Wąsowicz malował olejno i gwaszem martwe natury, portrety, akty, kompozycje figuralne i pejzaże. Uprawiał także grafikę, głównie drzeworyt oraz malarstwo na ceramice i jedwabiu.

Wacław Wąsowicz – Akt z patefonem

Jak wszyscy wiedzą, wybitna polska malarka, karykaturzystka, grafik oraz scenograf – Maja Berezowska, znana jest z prac erotycznych. Nie brakuje więc seksu „Tancerkom egipskim”….

Maja Berezowska – Egipskie tancerki

Pełna erotyzmu jest kobieta w „Tangu”…..

Maja Berezowska – Tango

Wymowny jest też tytuł grafiki Mai Berezowskiej „Kociak tańczy i fika”.

Maja Berezowska – Kociak tańczy i fika

Maja Berezowska – Na fajfie

Fajfy - to popołudniowe spotkania taneczne, które odbywały się w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Zaczynały się zwykle o godzinie 17. Do tego rodzaju imprezy nawiązuje znana piosenka Wojciecha Młynarskiego „Jesteśmy na wczasach”.

Jan Cybis - Martwa natura z instrumentami muzycznymi

Prezentując wcześniej twórczość niektórych malarzy, nawiązywałam do koloryzmu w polskim malarstwie. Była to tendencja polegająca na akcentowaniu koloru, przy równoczesnym osłabieniu formy i linii. Ten nurt upowszechnił się szczególnie w okresie międzywojennym, a reprezentowało go kilka ugrupowań. Jednym z nich był kapizm. Nazwa jego pochodziła od pierwszych liter stowarzyszenia udzielającego pomocy studentom malarstwa w Paryżu ( KP - Komitet Paryski). Jednym z ważniejszych Kapistów był Jan Cybis. Malował on przede wszystkim pejzaże i martwe natury, nakładając od razu farbę na płótno, bez uprzedniego szkicu.

Jan Cybis - Taniec

Jan Cybis - Baletnica

Kapistą był również Zygmunt Waliszewski, związany wcześniej z formistami.

Zygmunt Waliszewski - Muzykująca para

Obrazy Zygmunta Waliszewskiego wyróżniają się wysokimi kolorystycznymi walorami. Artysta stosował mocną ekspresyjną linię i czyste barwy, kładzione odrębnymi uderzeniami pędzla.

Zygmunt Waliszewski - Martwa natura ze skrzypcami

Do Kapistów należał także Piotr Potworowski - malarz, scenograf i pedagog. Był to artysta, którego sztuka jest żywo odbierana przez młodych twórców. Działa inspirująco, stanowiąc punkt odniesienia i rodzaj wzorca, do którego odnoszą swoje poszukiwania.

Piotr Potworowski - Duet

Głównym obszarem zainteresowań Piotra Potworowskiego był pejzaż, który wraz z upływem czasu, coraz bardziej pozostawał wyłącznie źródłem, a nie motywem malarstwa. W ten sposób artysta dochodził do abstrakcjonizmu. Zapewne w związku z tym znalazłam tylko dwa jego obrazy z motywem muzyczno-tanecznym.

Piotr Potworowski - Szkoła tańca

Malarstwo soczyste, wręcz barokowe w swoich fakturach i pełne ogromnego temperamentu, było udziałem kolorysty Eugeniusza Eibischa. Artysta tworzył portrety dziewcząt i kobiet, martwe natury oraz pejzaże. Jego najbardziej znane prace znajdują się w znaczących kolekcjach zagranicznych.

Eugeniusz Eibisch – Kobieta z mandoliną

Eugeniusz Eibisch – Etiuda rewolucyjna

W historii polskiego malarstwa możemy spotkać wielu malarzy, których pasjonowała kultura i sztuka orientalna. Jednym z nich był Adam Styka – syn pomysłodawcy „Panoramy Racławickiej”. Artysta bardzo często malował urodziwe arabskie tancerki.

Adam Styka – Tancerka z Maroka

Adam Styka – Tancerka z tamburynem

Adam Styka – Tancerka w haremie

Adam Styka - Tancerka

Adam Styka – Tamburyn

Adam Styka – Taniec murzyński

Interesującą i niezwykle barwną postacią w polskim malarstwie była Tamara Łempicka – kobieta niezależna, manifestująca swoją swobodę obyczajową, znana również z erotycznych podbojów zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Rozkwit jej twórczości przypada lata 20 i 30 XX wieku. Malarka świadomie kształtowała swój wizerunek, zabiegając o uznanie.

Tamara Łempicka - Gitarzystka

Tamara Łempicka – Mandolinista

Tamara Łempicka - Błękitna kobieta z mandoliną

Wybitnym kolorystą był malarz i pedagog kilku polskich uczelni artystycznych – Jan Wodyński.

Jan Wodyński – Dziewczyna z lutnią

Jan Wodyński – Duet

Jan Wodyński – Martwa natura z fujarką

Kazimierz Podsadecki - malarz, rysownik i fotograf, który będąc artystą wrażliwym na prądy awangardowe, na początku swej twórczości konstruował obrazy z prostych linii łączących się w geometryczne bloki. Później, interesując się wieloma nowymi kierunkami, wprowadzał formy bardziej zróżnicowane. Malował też pejzaże oraz martwe natury w duchu postkubistycznym, posługując się bogatą gamą barwną.

Kazimierz Podsadecki – Akt wiolonczelistki

Przedstawicielem nurtu dwudziestowiecznego koloryzmu był Wacław Taranczewski. Artysta malował często martwe natury. Ulubionym ich elementem były instrumenty muzyczne, zwłaszcza skrzypce.

Wacław Taranczewski – Martwa natura ze skrzypcami

Wacław Taranczewski – Martwa natura ze skrzypcami

W twórczości Wacława Taranczewskiego nie brak również portretów osób grających na różnych instrumentach.

Wacław Taranczewski – Pianistka

Wacław Taranczewski – Mężczyzna ze skrzypcami

Wacław Taranczewski – Portret Karola Zolicha

Wacław Taranczewski – Koncert w atelier

Malarstwo, rysunek oraz grafikę uprawiał czołowy kolorysta Czesław Rzepiński. Artysta przykładając wagę do kolorystycznej konstrukcji obrazu, formę budował szerokim i miękkim pociągnięciem pędzla albo krótkimi uderzeniami tworzącymi drobne plamki. Charakterystyczne u niego było to, że zestrajał tony zimne i ciepłe barw.

Czesław Rzepiński – Muzykantki

Czesław Rzepiński – Portret żony artysty

Czesław Rzepiński – Akt z mandoliną

Czesław Rzepiński – Kabaret

Czesław Rzepiński – Martwa natura z mandoliną

Czesław Rzepiński – Martwa natura ze skrzypcami

Malarzem wywodzącym swoją twórczość z koloryzmu był Jan Szancenbach. Twórczość jego charakteryzuje się żywiołową plamą, ale jest jednocześnie wyważona i utrzymana w ryzach zdyscyplinowanej i wyrafinowanej kompozycji.