Akty w polskim malarstwie - część VI

Serię lirycznych kobiecych półaktów zatopionych w szarobrunatnym sfumato, wykonał Jerzy Fedkowicz. Drobnymi pociągnięciami pędzla uzyskiwał on efekt migotliwości malarskiej substancji.

Jerzy Fedkowicz – Akt

W latach trzydziestych XX wieku twórczość Fedkowicza wpisała się w szeroki nurt polskiego koloryzmu, zainicjowanego przez kapistów (od KP - Komitet Paryski). W jego malarstwie nastąpiło wyzwolenie koloru, który nabrał głębi oraz mocy. Światłocieniowy modelunek form artysta zastąpił dynamicznie nakładanymi plamami barw akcentującymi płaszczyznę płótna, podkreślając kształty konturem. 

Jerzy Fedkowicz – Akt

Jerzy Fedkowicz – Akt

Jerzy Fedkowicz – Akt

Jerzy Fedkowicz – Akt

Jerzy Fedkowicz – Akt

Akty nie były częste w twórczości Zofii Stryjeńskiej. Znamy ją  przede wszystkim z obrazów ukazujących polską sztukę i obrzędowość ludową, ale znalazłam dwie prace z nagimi modelkami.

Zofia Stryjeńska - Akt na krześle

Zofia Stryjeńska - Akt z dzbanem

Mieczysław Filipkiewicz – Akt leżący

Mieczysław Filipkiewicz był bratem malarza Stefana Filipkiewicza. Kompozycje figuralne to raczej rzadkość w jego dorobku, kilka aktów jednak znalazłam. Artysta tworzył głównie martwą naturę, często z kwiatami i pejzaże. Interesowała go w tej dziedzinie tematyka morska i tatrzańska. Zajmował się także grafiką użytkową oraz sztuką stosowaną.

Mieczysław Filipkiewicz - Akt

Mieczysłaq Filipkiewicz - Akt siedzący

Mieczysław Filipkiewicz - Akt na szezlongu

Henryk Epstein - malarz związany z żydowskim środowiskiem artystycznym Łodzi, często tworzył akty. Używał on mocnych soczystych kolorów i stosował zróżnicowaną fakturę Widać w jego twórczości wpływy postimpresjonizmu, kubizmu i fowizmu. Jak wielu jego współbraci, zginął w Oświęcimiu.

Henryk Epstein – Akt siedzący

Henryk Epstein – Akt leżący

Znany i ceniony na świecie był także malarz żydowskiego pochodzenia, działający w towarzystwie Ecole de Paris – Mojżesz Kisling. Akty były jedną z ulubionych dziedzin jego twórczości.

Mojzesz Kisling - Akt rudej

Mojżesz Kisling - Zamyślona

Mojżesz Kisling - Odaliska

Mojżesz Kisling - Dziewczyna

Mojżesz Kisling - Półakt

Mojżesz Kisling - Na  kanapie

Mojżesz Kisling - Akt leżący

Ze środowiska artystów żydowskiego pochodzenia wywodził się  również  Bruno Schulz - malarz, grafik, rysownik, pisarz i krytyk.

Bruno Schulz - Mężczyzna między kobietami

Bruno Schulz - Dwie nagie w powozie

Zapisem erotycznych obsesji Schulza jest Księga bałwochwalcza. Kompozycje pochodzące z owej teki zbudowane są na zasadzie kontrastu pomiędzy mężczyznami, a kobietami. Panie to istoty wyidealizowane niemal boskie, panowie są nędznymi kreaturami, podporządkowanymi kobiecym rozkazom. Wielu z nich przypomina na pracach artysty samego ich autora.

Bruno Schulz  - Księga bałwochwalcza

Wystawa prac z tej teki grafik w sanatorium w Truskawcu w 1928 roku wywołała skandal. Schulza oskarżono o szerzenie pornografii.

Bruno Schulz - Zuzanna i starcy

Bruno Schulz  - Zuzanna

Podobnie jak wielu wybitnych artystów żydowskiego pochodzenia, Schulz nie uniknął śmierci w wyniku Holocaustu.

Maja Berezowska - Adam i Ewa

Maja Berezowska - to malarka, graficzka, karykaturzystka i scenografka. Sławę jej przyniosły prace  o tematyce erotycznej. Twierdziła, że „nie ma nic piękniejszego niż ciało ludzkie” i temu przekonaniu była wierna przez całe życie.

Maja Berezowska - Akt w pościeli

Maja Berezowska - Na plaży

Maja Berezowska - Zaloty na plaży

Maja Berezowska - Scena erotyczna

Maja Berezowska - Erotyk

Maja Berezowska - Miłość we troje

Artystką wzbudzającą o wiele większe kontrowersje niż Maja Berezowska była Tamara Łempicka - malarka, która w swojej sztuce pogodziła nowatorski kubizm z XIX-wiecznym akademizmem, odnosząc spektakularny sukces. Portretowała bogatą burżuazję i arystokrację, ale też prostytutki. Jej wyzywające, czasami prawie pornograficzne akty ozdabiały pałace zamożnych dekadentów, szukających w malarstwie rozpustnego klimatu kabaretu.

Tamara Łempicka - Suzy

- Madame, jestem malarką i bardzo chciałabym, żeby pani pozowała mi do aktu - zaczepiła na ulicy młodą brunetkę Tamara Łempicka. Tak powstał obraz Piękna Rafaela, który został uznany za jeden z najważniejszych aktów XX stulecia.

Tamara Łempicka - Piękna Rafaela

Leniwie rozparta na kanapie modelka kusi widza krągłymi kształtami, gładką satynową skórą oraz zmysłową czerwienią ust. Jej pulchne ciało zdaje się rozsadzać ramy obrazu. Pożądanie jest tu namacalne, a Tamara będąc biseksualna, pożądała tej kobiety.

Tamara Łempicka - Naga

Tamara Łempicka - Irena i jej siostry

Znaną postacią artystycznej polskiej awangardy był Henryk Berlewi – malarz, grafik i krytyk artystyczny. Niektóre jego akty powstawały w konwencji realistycznej, gdzie statyczne upozowanie postaci nawiązuje do tradycyjnych, klasycznych konwencji. Na innych widać wpływ kubizmu oraz abstrakcji geometrycznej.

 Henryk Berlewi  - Akt

Henryk Berlewi  - Akt

Emil Krcha – kolorysta, nie był malarzem aktów, a jego specjalnością były martwe natury, które pieczołowicie komponował, starając się oddać ich „ciche życie”. Nie oznacza to oczywiście, że artysta nie tworzył obrazów o innej tematyce.

Emil Krcha - Akt

Obrazy Emila Krchy mają urozmaiconą fakturę i odznaczają się bardzo ciepłą tonacją, o ściszonych zharmonizowanych barwach brunatno - czerwonawo - zielonkawych.

Henryk Stażewski - Niobe

Henryk Stażewski – malarz i grafik był wybitnym przedstawicielem polskiej abstrakcji geometrycznej, więc kompozycje figuralne są raczej wyjątkiem w jego twórczości. Mitologiczna królowa Teb – Niobe, to rysunek tuszem na papierze.

Henryk Stażewski - Trzy akty kobiece

A to rysunek wydrapany na płycie pilśniowej.

Konstanty Mackiewicz - Odpoczynek w cieniu

Obrazy Konstantego Mackiewicza – malarza i scenografa teatralnego, nie są typowymi aktami. Artysta w swojej bogatej i różnorodnej twórczości nawiązywał do założeń kubizmu, futuryzmu i koloryzmu. Malował zarówno kompozycje abstrakcyjne, jak i realistyczne martwe natury oraz pejzaże, ożywione czasem scenami rodzajowymi. Taki właśnie charakter mają prezentowane prace.

Konstanty Mackiewicz - Kąpiel

Konstanty Mackiewicz - Letni dzień

Konstanty Mackiewicz - Nad rzeką

Eugeniusz Eibisch to wielki klasyk, kolorysta. Malował pejzaże, serie martwych natur oraz portrety dziewcząt i kobiet, w tym także akty.

Eugeniusz Eibisch - Akt dziewczyny

W aktach Eibischa kształt ciała modelek ulegał deformacji podporządkowanej kolorystycznej kompozycji obrazu. Zacierały się też aluzyjnie oddane fizjonomiczne rysy portretowanych osób.

Eugeniusz Eibisch - Akt

Eugeniusz Eibisch - Akt leżący

Eugeniusz Eibisch - Akt leżący

Na dalszy ciąg zapraszam do cz. VII.