Kwiaty w malarstwie europejskim cześć II

Na początku XX wieku w malarstwie zaczął dominować ekspresjonizm. Powstał  jako przeciwstawienie się impresjonizmowi i naturalizmowi, sięgając korzeniami do van Gogha i Gauguina. Ekspresjoniści zmysłowemu obrazowi świata przeciwstawiali przeżycia wewnętrzne. Cechy charakterystyczne ekspresjonizmu w malarstwie to wyraźne kontury przedmiotów, deformacja, sugestywne, często kontrastowe kolory i przewaga formy nad treścią. Z obrazów ekspresjonistów, których celem było wyrażenie uczuć artysty, uderzały często patos, egzaltacja, spontaniczność.

Emil Nolde - Maki

Ekspresjonizm to jeden z najważniejszych i najbardziej interesujących kierunków współczesnej sztuki. Ważnym jego ośrodkiem stało się Drezno. Działał tam między innymi Emil Nolde – niemiecki malarz i grafik,  zaliczany do najwybitniejszych ekspresjonistów.

Emil Nolde - Irysy

W swoich obrazach Nolde operował swobodną plamą barwną, a upraszczając formę, dążył do groteski i deformacji. Tematem jego obrazów były sceny religijne i symboliczne pejzaże, ale również studia kwiatów. Malował je po mistrzowsku bogato nasyconymi kolorami, co widać na prezentowanych obrazach artysty.

Nolde - Słoneczniki

Emil Nolde - Amarylis

Emil Nolde – Czerwony amarylis i anemony

Emil Nolde – Dalie

Emil Nolde - Słoneczniki

Emil Nolde – Martwa natura z tulipanami

U wielu malarzy kwiatów wystąpiła tendencja polegająca na akcentowaniu kolorów w kompozycjach malarskich, przy jednoczesnym osłabieniu formy. Ten kierunek w sztuce nazwano koloryzmem. Wystąpił on już w twórczości impresjonistów, a potem w nurtach postimpresjonistycznych. Wybitnym kolorystą był francuski malarz Pierre Bonnard. Na swoich obrazach starał się za pomocą samego koloru określić formę przedmiotu oraz postaci. Kompozycje zaskakujące często ujęciami elementów, oparł na plamach barwnych.

Pierre Bonnard - Irysy i bez

Jednym z ważniejszych odłamów ekspresjonizmu był fowizm - kierunek  panujący w malarstwie francuskim na początku dwudziestego wieku, o bardzo intensywnej oraz często oderwanej od rzeczywistości kolorystyce dzieł. Nazwa kierunku pochodzi od francuskiego słowa les fauves – drapieżny. Już sama nazwa określa charakter malarstwa fowistów. Jednym z głównych reprezentantów tego kierunku był Henri Matisse.Uproszczone mocno komiksowe płótna artysty, są plamami bardzo wyrazistych i zazwyczaj silnie kontrastowych kolorów.

 

Henri Matisse - Bukiet 

Henri Matisse - Słoneczniki 

Henry Matisse – Wazon z kwiatami

Henri Matisse skierował swoje zainteresowania w stronę dekoratywności, spokoju, ładu oraz elegancji. „Marzę o sztuce pełnej jasności, spokoju, równowagi, bez niepokojącej czy przytłaczającej tematyki, o sztuce, która byłaby środkiem łagodzącym i kojącym umysł, czymś podobnym do wygodnego fotela, dającego odprężenie po zmęczeniu fizycznym”.

Henri Matisse – Bukiet na bambusowym stole

Podobną do Matisse drogą poszedł Raoul Dufy  - francuski malarz i grafik. Na początku też malował pod wpływem impresjonizmu, potem stworzył swój własny dekoracyjny styl, pełen zmysłowości, poetyckiego wdzięku, afirmacji życia oraz czystych barw.

Raoul Dufy – Anemony

Dufy z czasem wypracował technikę nakładania na plamę barwną lekkiego szkicu pędzlem, który miał za zadanie podkreślać immanentne cechy przedmiotów. Robił to w sposób uproszczony i syntetyczny, a jego obrazy stają się jakby kodeksem umownych znaków. Jeden z krytyków sztuki napisał, że obrazy artysty to „przeogromny ładunek radości, lekkości, niczym dziecięcej wizji świata przepełnionej wdziękiem, zabarwionym uśmiechem, pobrzękującym nutą frywolną a zarazem świetnością i wypracowanym warsztatem”.

Raoul Dufy – Bukiet

Raoul Dufy – Bukiet z kaliami

Kompozycje kwiatowe tworzył też francuski malarz i grafik, czołowy oraz najbardziej gwałtowny przedstawiciel fowizmu - Maurice de Vlaminck . Kwiaty były jednym z ulubionych jego tematów.

Maurice de Vlaminck – Wazon z kwiatami

Maurice de Vlaminck – Kwiaty  

Maurice de Vlaminck – Kwiaty

Bukiety polnych kwiatów uwielbiał malować francuski malarz i grafik pochodzenia białoruskiego - Marc Chagall, należący do ścisłego grona najwybitniejszych artystów XX wieku. Malowanie zaczynał od obrazów naiwnie realistycznych, przechodząc przez okres kubizmu i symbolizm do surrealizmu. Wynikiem tego było wytworzenie własnego, poetyckiego i niepowtarzalnego stylu, na granicy jawy i snu. Za pomocą barw opowiadał przepiękne, nastrojowe historie. Jego ulubionym kolorem była szafranowa barwa cesarskich lilii. Kolor odgrywał  w twórczości artysty  niezwykle istotną rolę, pokazując z wyjątkowo dużą ekspresją świat o zachwianych formach i proporcjach, pełen kwiatów oraz uskrzydlonych postaci.

Marc Chagall - Piwonie w wazonie

Marc Chagall - Bukiet

Już impresjonistyczne postrzeganie świata doprowadziło niektórych artystów do chęci przedstawiania na obrazie trójwymiarowości obiektu. Złożyło się na  to  także odkrycie prymitywnej sztuki afrykańskiej. To właśnie ze zderzenia tych obu tendencji zrodził się kubizm - pierwszy silnie zgeometryzowany kierunek malarski. W całej historii malarstwa nie było tak intensywnego zerwania z osiągnięciami sztuki tradycyjnej jak to, jakiego dokonali kubiści. Do tej pory malarstwo miało odzwierciedlać rzeczywistość. Kubistom zależało na wydobyciu stereometrycznej struktury przedmiotów. Najczęstszym tematem obrazów kubistycznych były martwe natury. Twórca kubizmu oraz jego najbardziej znany przedstawiciel, hiszpański malarz Pablo Picasso, był jednym z najwybitniejszych artystów XX wieku. Jeszcze za życia stał się legendą.

Picasso - Kwiaty i ręce

W pierwszych latach XX wieku coraz odważniejsze były różne eksperymenty artystów, co doprowadziło w końcu do powstania malarstwa abstrakcyjnego. Abstrakcjoniści nie malowali obiektów realnie istniejących, ale konstruowali kompozycje jedynie z plam barwnych. Z tych poszukiwań powstał między innymi surrealizm - jeden z najważniejszych kierunków dwudziestowiecznej sztuki. Surrealiści twierdzili, że świat rzeczywisty nie jest wystarczający dla dużych możliwości artysty, skupiali się na świecie rzeczy nieistniejących. Inaczej jednak jak u abstrakcjonistów, nie były to nie przypominające niczego kształty, lecz dobrze znane przedmioty, umieszczone w nietypowych sytuacjach lub zmienionych właściwościach. Jednym z najbardziej znanych surrealistów był hiszpański malarz  Salvador Dali.

Salvador Dali - Krwawiące róże

Do przedstawicieli sztuki pop - artu, choć sam się tego wypiera, zaliczany jest  David Hockney  -  współczesny rysownik, malarz, grafik, fotograf oraz scenograf, jeden z najpopularniejszych, współczesnych artystów angielskich.

David Hockney – Kwiaty

Prace Hockneya cechuje oszczędność techniki i realizm w ukazywaniu zwyczajnych, prozaicznych tematów, co widać na prezentowanych bukietach.

David Hockney - Bukiet

Charakterystyczna i dominująca dla jego martwych natur jest również swobodna elegancja i niezmącona świetlistość.

David Hockney – Kwiaty

David Hockney – Tulipany

Największą indywidualnością amerykańskiego pop-artu był Andy Warhol, malarz, grafik, autor eksperymentalnych filmów, wydawca, wszechstronny artysta pochodzenia słowackiego.

Andy Warhol – Różowo-czerwona stokrotka

Martwe natury  z bukietami kwiatów malował amerykański malarz i rzeźbiarz - Tom Wesselmann, specjalizujący się w kolażu.

Tom Wesselmann – Martwa natura z bukietem i pomarańczami

Tom Wesselmann – Martwa natura

Tom Wesselmann – Bukiet na niebieskim tle

Tom Wesselmann – Martwa natura z petunią, liliami i owocami 

Tom Wesselmann – Tulipany

Tymi barwnymi kolażami Toma Wesselmanna kończę prezentację kompozycji kwiatowych malarstwa europejskiego.